فواید زغال اخته میوه ترش و ملس محبوب:
گیلاس کرنلی یا زغال اخته، در داستان ها و اسطوره های اروپای شرقی برای خود شاهکاری است. از همان زمان که مردم باستان در حال کشف تأثیر درمانی برخی غذاها بوده اند، خواص زغال اخته از ریشه تا میوه درخت مورد مصرف قرار می گرفته است.
این میوه، گیاهی است که عموماً در شرق آسیا و جنوب اروپا، ارمنستان، آذربایجان و مناطقی از ایران (ارسباران و قزوین) یافت می شود. ارتفاع این درخت، تا هشت متر و قطر آن نوزده سانتی متر است. به هرحال نمی دانیم که چرا در پسوند نام خود، کلمه گیلاس را دارد (Cornelian cherry) ، اما به شما اطمینان می دهیم که هیچ نسبت فامیلی با گیلاسی که می شناسیم ندارد!
این درخت با میوه های قرمزرنگ خود می تواند تقریباً در همه شرایط زنده بماند و صدها سال میوه دهد. در این مقاله به بررسی خواص زغال اخته، خواهیم پرداخت.
خواص شگفت آور زغال اخته:
- کاهش کلسترول بد (LDL) :
ازآنجاکه این میوه موجب تحریک بدن برای تولید کلسترول خوب می شود، بنابراین مصرف آن در مقدار مناسب می تواند موجب تنظیم سطح تریگلیسیرید خون گردد و به این ترتیب مانع از بروز حمله قلبی، دیابت و چاقی خواهد شد.
- محافظت از سیستم قلبی و عروقی:
یکی از خواص زغال اخته تنظیم فشار خون بالا بوده که به کاهش حملات قلبی به خاطر کلسترول بالا کمک می کند.
- محافظت از کلیه ها در برابر عفونت:
معمولاً عفونت، به کلیه آسیب می رساند و راه درمان آن استفاده از آنتی بیوتیک ها است؛ اما این میوه جادویی، به دلیل توانایی در بهبود و جلوگیری از عفونت ادراری می تواند از کلیه ها در برابر چنین آسیبی حفاظت کند. ازجمله فواید زغال اخته؛ کاهش احتمال ابتلا به عفونت باکتریایی در دوران بارداری است.
- تقویت سیستم ایمنی:
بهره بردن از خواص زغال اخته، در رژیم غذایی فرد، او را در برابر سرطان ها محافظت خواهد کرد. خاصیت آنتی اکسیدانی و ضد التهابی آن موجب توقف پیشرفت سلول های سرطان زا و مهار رشد تومور خواهد شد.
کاهش عفونت و پوسیدگی دندان با خواص زغال اخته:
این میوه به دلیل دارا بودن ترکیبات ضدالتهاب، موجب کاهش تشکیل بیوفیلم روی دندان ها و زبان شده و به این ترتیب مانع از پوسیدگی و عفونت دندان خواهد شد.
- درمان اختلالات پروستات:
با توجه به خاصیت زغال اخته؛ در درمان عفونت ادراری، از عصاره آن می توان برای کاهش اختلال های خوش خیم پروستات بهره گرفت. تحقیقات جزئی صورت گرفته نشان می دهد که حتی می تواند در درمان سرطان پروستات نیز نقش داشته باشد.
- درخشندگی پوست:
از آنجا که ۹۸ درصد این میوه را آب تشکیل می دهد و نیز به دلیل دارا بودن ویتامین C آن، حتی تا دو برابر پرتقال و میزان آنتی اکسیدان بالا، ازجمله خواص زغال اخته، می توان به درخشانی پوست اشاره کرد.
همچنین جهت تمایل می توانید با کلیک به روی عبارت (نهال گردو) به مشاهده ۲۸ رقم از انواع نهال گردو بپردازید.
فواید زغال اخته خشک:
به دلیل اینکه در فرآیند خشک شدن، آب میوه تبخیر می شود، مواد مغذی باقیمانده در آن غلیظ تر خواهد شد. به دلیل اینکه این میوه سرشار از آنتی اکسیدان است، می تواند در برابر بیماری هایی همچون آرتریت و آلزایمر موثر باشد.
زغال اخته خشک حاوی میزان زیادی منگنز، مس و ویتامین هایی مثل E، K، B1 و C است.
خواص زغال اخته در دوران شیردهی:
همان طور که می دانید شیردهی در رشد نوزاد، تأثیر بسزایی دارد. زغال اخته به دلیل دارا بودن مقدار زیادی آنتی اکسیدان می تواند به حفظ ایمنی بدن نوزاد از طریق تأثیر بر شیر مادر کمک کند. همچنین به دلیل خواص زغال اخته در تأمین انرژی، می توان در زمان میان وعده از آن استفاده کرد.
البته فراموش نکنید که در صورت بروز نشانه های آلرژی، باید مصرف آن را متوقف کرده و به پزشک مراجعه کنید.
درمان دیابت نوع ۲ با چای زغال اخته:
با مصرف چای زغال اخته سطح قند خون کنترل شده و نیاز کمتری به مصرف انسولین برای بیماران دیابتی دیده می شود. این چای گیاهی متشکل از برگ نعناع و تمشک و نیز دارچین است که همگی آن از خواص درمانی برای دیابتی ها برخوردار هستند.
معجزه درمان سرماخوردگی با خواص زغال اخته:
این میوه قرمز خوش رنگ، حاوی مقادیر زیادی ویتامین C است و علاوه بر آن از خاصیت ضدالتهابی، ضد باکتریایی طبیعی و ضدویروسی برخوردار است که همه این ها برای جلوگیری و درمان سرماخوردگی بسیار موثر است. علاوه بر این می توان از خاصیت زغال اخته، برای رفع تب نیز استفاده کرد؛ زیرا یک تب بر و آسپرین طبیعی محسوب می شود و درد را کاهش می دهد.
خواص زغال اخته برای لاغری، چربی سوزی و کاهش اشتها:
این میوه مانع از تجمع چربی ها شده و با افزایش چربی سوزی باعث کاهش وزن می شود، زیرا آب زغال اخته بر روی چربی های ذخیره شده، اثر حل کنندگی دارد و آن ها را از بین می برد. فیبر موجود در این میوه باعث می شود که فرد احساس گرسنگی نداشته باشد و روده ها را نیز پاک سازی کرده و سموم را از بدن دفع می کند.
برای بهره مندی از خواص زغال اخته بهتر است که به اندازه نصف یک فنجان در روز مصرف شود و در خوردن آن زیاده روی نکنید.
زیستگاه و کشت زغال اخته:
این درخت تقریباً در تمام گونه های خاک باغچه، خاک های رسی و شنی شکوفا می شود؛ ولی استفاده از خاک های مربوط با زهکشی مناسب برای آن ها بهتر است. pH ایده آل خاک برای پرورش گیاه زغال اخته باید بین ۶/۵ تا ۶ باشد.
این درختان استعداد رشد بهتر در مقابل نور خورشید و همچنین سایه روشن را دارند. ازآنجاکه میوه این درخت شبیه توت با رنگ قرمز پررنگی است که از اواسط تا اواخر تابستان می رسد، پس از افتادن از درخت کاملاً رسیده می شوند.
ویژگی های درخت زغال اخته:
درختچه برگ ریز این میوه، بومی غرب آسیا تا جنوب اروپا است. ارتفاع آن در صورت مناسب بودن آب وهوا به ۸ متر می رسد. شاخه های جوان آن زرد مایل به سبز و پوست آن قهوه ای مایل به زرد است. شکل برگ های آن بیضی شکل است. گل های این درخت زرد و کوچک هستند و در اوایل بهار می توان آن ها را مشاهده کرد. میوه آن سفت است و به زیتون شباهت دارد.
کود دهی در رشد این درخت اهمیت چندانی ندارد؛ ولی استفاده از خاک برگ یا کود پوسیده گاوی می تواند برای پرورش خواص زغال اخته به شکل مناسب اهیمت دارد. درخت زغال اخته تحمل خشکی به مدت زیاد را ندارد و بهتر است سطح خاک آبیاری شود.
با استفاده از روش های تکثیر با بذر، قلمه زدن و خوابانیدن می توان این درخت را زیاد کرد. البته اگر می خواهید از روش تکثیر به روش بذر استفاده کنید باید صبر ایوب هم داشته باشید! چون بذر را باید بعد از دو سال از زمانی که از میوه جدا می شود کاشت.
بهترین روش برای تکثیر، این است که ساقه هایی که به خاک نزدیک هستند را به گونه ای بخوابانید که بخشی از آن زیرخاک قرار بگیرد. بعد از ۹ ماه شاهد ایجاد ریشه در آن ها خواهیم بود. مردادماه، فصل مناسب قلمه زدن این درخت است. می دانید که قلمه ها باید از انتهای ساقه های جانبی گیاه و چوب های رسیده جدا شوند.
آفت های درخت زغال اخته:
آفت های مکنده میوه و زائل کننده خواص زغال اخته، اصلی ترین دشمن این درخت هستند که برای دفع آن ها می توان از ملاتیون یا لیندن در فصل بهار و اواخر پاییز استفاده کرد. همچنین می توان ساقه ها و برگ های بیمار را جدا کرد و از سموم قارچ کش استفاده نمود.
شیوه های مصرف زغال اخته:
- می توان میوه زغال اخته را به شکل عادی آن مصرف کرد.
- می توان با آن، مربا درست کرد.
- برخی افراد هسته آن را جدا می کنند و همراه با پرتقال و شکر می پزند. سس حاصل از آن را می توان برای روی بستنی یا سایر خوراکی ها به کار برد.
- در بخش هایی از ایران و ترکیه این میوه را به همراه نمک به عنوان میان وعده مصرف می کنند.
- می توان از آن برای تهیه نوشیدنی استفاده کرد.
میزان مصرف روزانه و بهره مندی از خواص زغال اخته:
بنا بر توصیه ها، بهتر است روزانه به میزان نصف لیوان از آن استفاده کنید. می توان این میوه را با مواد غذایی دیگر یا نمک نیز میل کرد که این مورد، به ذائقه فرد بستگی دارد.
- آب زغال اخته:
برای تهیه آب زغال اخته، ابتدا آن ها را به مدت ۵ دقیقه در آب سرد بگذارید. بعد آن ها را با چند لیوان آب درون قابلمه بریزید و به مدت ۳۰ دقیقه حرارت دهید. سپس با استفاده از گوشت کوب آن ها را له و از صافی رد کنید.
- مربای زغال اخته:
برای استفاده از خواص زغال اخته، این میوه در قالب مربا نیز موردپسند واقع می شود و البته باعث کاهش طعم ترش آن نیز می گردد.
- دم نوش زغال اخته:
مقداری زغال اخته را با آب داخل ظرفی بریزید و ده دقیقه بجوشانید. بعد آن را از صافی رد کرده و با پشت قاشق، آن ها را فشار دهید تا آب خارج شود. سپس مقداری عسل و چوب دارچین را به آن اضافه کنید و ۱۰ دقیقه روی حرارت پایین قرار دهید تا دم بکشد.
مضرات زیاده روی در استفاده از زغال اخته:
- با وجود اهمیت خواص زغال اخته ممکن است این میوه باعث بروز حالت تهوع و استفراغ در برخی افراد شود. در صورت رخداد چنین موضوعی، باید از مصرف آن اجتناب کرد.
- زغال اخته نارس حاوی مقدار بسیار زیادی اسید است، بنابراین نباید در مصرف آن زیاده روی کرد.
- به دلیل خاصیت زغال اخته در رقیق نمودن خون، مصرف این میوه همراه با داروهای ضد انعقاد خون تداخل دارد.
- افرادی که به سنگ های اگزالاته که یکی از شایع ترین سنگ های کلیوی است دچار هستند، باید در مصرف این میوه به دلیل وجود اگزالات فراوان احتیاط کنند.
- ازآنجاکه طبع زغال اخته سرد و خشک است، بهتر است با مصلح آن، عسل و گلنگبین مصرف شود.
خاصیت جادویی هسته زغال اخته:
برای استفاده از خواص زغال اخته و هسته آن، بهتر است تعدای هسته میوه را بین ۴ تا ۶ ساعت در یک ظرف آب بگذارید. بعد از این مدت، آن ها را روی دستمالی بگذارید و با گوشت کوب خرد کنید. در مرحله بعد، هسته های خرد شده را در آسیاب بریزید و آن ها را پودر نمایید.
افرادی که دچار افسردگی یا اضطراب هستند، یا از مشکلات بی خوابی رنج می برند، همچنین افرادی که با بیماری های مربوط به ناراحتی های عصبی درگیر هستند می توانند از این پودر، هرروز صبح و شب به اندازه نصف قاشق به همراه آب استفاده کنند تا بعد از گذشت ۲۴ ساعت از اثر این داروی طبیعی و خواص زغال اخته، حیرت زده شوند.
حقایقی جالب در مورد گیلاس کرنلی:
- اگرچه به آن ها گیلاس می گویند اما به هیچ وجه شبیه گیلاس یا آلبالو نیستند؛ حتی طعم آن ها را هم ندارند.
- این میوه برای آمریکایی ها تقریباً نا آشنا است ولی به طور کلی در ایالات متحده به عنوان درخت تزئینی کوچک پرورش داده می شود.
- در فرانسه، آن ها را به صورت گسترده ای پرورش می دهند تا از قند آن ها استفاده کنند.
- در کشورهای شبه جزیره بالکان جشنواره هایی از انواع آب میوه ها، اسموتی ها، شربت ها و چای تهیه شده از این گیاه برپا می شود.
- بیش از ۷۰۰۰ سال به عنوان غذا و دارو در یونان باستان استفاده می شد.
- بر اساس تحقیقات، یکی از خواص زغال اخته، محافظت از کبد است.
- از چوب این درخت نمی توان برای ساختن قایق استفاده کرد، چون آن قدر متراکم است که قایق در آب فرو می رود.
- از پوست زغال اخته می توان برای درمان هموروئید خارجی بهره گرفت.
- خواص زغال اخته؛ می تواند شب ادراری کودکان را درمان کند. کافی است ۳۰ گرم برگ این میوه را همراه با یک لیتر آب در ظرفی بریزید و به اندازه ای بجوشانید که یک سوم آن تبخیر شود. بعد آن را صاف کرده و به آن شکر اضافه کنید و هر شب قبل از خواب یک فنجان از آن به کودک بدهید.
- این میوه در بند آمدن خون موثر است.
- در طب بو علی سینا از آب زغال اخته برای التیام بخشی موضعی زخم ها استفاده می شود.
- مصرف زغال اخته قبل از بارداری به دلیل ایجاد محیط قلیایی در بدن، شانس پسر شدن جنین را افزایش می دهد.
- از خاصیت ریشه درخت زغال اخته می توان برای دفع انگل های کرم حلقوی و اسهال خونی استفاده کرد.
- اثر درمانی خواص زغال اخته بر جذام، حائز اهمیت است.
هنگام خرید زغال اخته دقت کنید!
بهره مندی از مزایای سرشار این میوه قرمز خوش رنگ، منوط به دقت هنگام خرید نیز است. زغال اخته سالم هیچ شکاف و علائم فاسدشدگی ندارد و رنگ آن قرمز روشن است. بهتر است در مصرف زغال اخته های با رنگ قرمز پررنگ، احتیاط کنید.
نتیجه گیری و جمع بندی خواص زغال اخته:
زغال اخته به دلیل وجود اسید، مزه ترشی دارد و نوع رسیده آن شیرین تر است. موارد مصرف آن به صورت آبمیوه، سس، ژله، اسموتی، مارمالاد، ترشی و حتی قرص های آنتی اکسیدان است. این میوه قرمزرنگ به طورمعمول به صورت تازه استفاده می شود و ویژگی های بسیاری دارد و به دلیل وجود مواد مغذی، فواید زغال اخته در درمان بسیاری از بیماری ها اثبات شده است.
ابهامات و سوالات باقی مانده در مورد خواص زغال اخته و درخت این میوه را در کامنت ها مطرح نمایید.
نظرات کاربران